|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Վերափոխվող արաբական աշխարհ. արդի մարտահրավերներ. քննարկում ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտում |
|
|
|
|
Վերափոխվող արաբական աշխարհ. արդի մարտահրավերներ. քննարկում ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտում
Ս.թ. նոյեմբերի 12-ին ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտում տեղի ունեցավ «Վերափոխվող արաբական աշխարհ. արդի մարտահրավերներ» թեմայով միջազգային կլոր-սեղան քննարկումը, որին մասնակցեցին Բեյրութի Հայկազյան համալսարանի հայկական սփյուռքի ուսումնասիրությունների կենտրոնի, ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտի և ԵՊՀ արաբագիտության ամբիոնի առաջատար մասնագետները:
Բեյրութի Հայկազյան համալսարանի Հայկական սփյուռքի ուսումնասիրությունների կենտրոնի տնօրեն Անդրանիկ Դաքեսյանը «Նոր իրավիճակ Մերձավոր Արևելքում և հայ համայնքների արդի հիմնախնդիրներ» թեմայի շրջանակում ներկայացրեց Մերձավոր Արևելքի երկրներում քրիստոնյա համայնքների առջև ծառացած խնդիրներն ու մարտահրավերները՝ շեշտադրելով հայ համայնքներում առկա հիմնահարցերը:
ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտի գիտաշխատող Տաթևիկ Մանուկյանը ներկայացրեց «Քրդերը վերափոխվող արաբական աշխարհում. հավակնություններ և իրողություններ» թեման: Նա անդրադարձավ տարածաշրջանում քրդերի դերին ու հավակնություններին, Սիրիայում ինքնավարություն ստեղծելու քաղաքականությանը, Իրաքում քրդական ինքնավարությունում ընթացող զարգացումներին:
Արևելագիտության ինստիտուտի գիտաշխատող Գոռ Գևորգյանը «Մերձավոր Արևելքի անվտանգության նոր համակարգի ձևավորումը և ԱՄՆ-ի ռազմավարությունը» զեկուցմամբ վերլուծեց Մերձավոր Արևելքի անվտանգության համակարգը և դրա վերափոխությունն արտաքին ուժերի վարած քաղաքականության լույսի ներքո: Մերձավոր Արևելքն ապրում է իր պատմության վատագույն ժամանակներից մեկը, իսկ ավանդական անվտանգության համակարգը գահավիժել է:
ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտի արաբական երկրների բաժնի վարիչ Լիլիթ Հարությունյանը ««Արաբական գարուն-արաբական ձմեռ». աշխարհաքաղաքական գործոն» թեմայով զեկուցման ընթացքում շեշտեց, որ «Արաբական գարունը» վերաճեց արաբական ազգային պետությունների իրավակարգության (լեգիտիմության) ու դերի թուլացման և ոչ արաբական տարածաշրջանային ու արտատարածաշրջանային երկրների ազդեցիկ դերակատարության ավելացմանն ու միջամտությանը՝ այս կամ այն կերպ նպաստելով վերպետական տարբեր կրոնական, քաղաքական և ռազմական կառույցների ակտիվությանը:
ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտի արաբական երկրների բաժնի առաջատար գիտաշխատող Արաքս Փաշայանը «Սաուդյան Արաբիայի միջազգային վարկանիշի անկումը և Ջամալ Խաշոկջիի սպանությունը» թեման ներկայացնելիս եզրահանգեց, որ վերափոխվող կամ կերպափոխվող արաբական աշխարհը, որտեղ չկա ոչ մի կայուն իրողություն, որը գտնվում է շարունակական ցնցումների մեջ, և Սաուդյան Արաբիայի շուրջ սկսված այս սկանդալը (Խաշողջիի սպանությունը Ստամբուլում սաուդական հյուպատոսարանում) նույնպես եկավ ամրապնդելու արաբական աշխարհում տիրող անորոշ իրադրությունների հետ կապված պնդումները:
ԵՊՀ Արևելագիտության ֆակուլտետի արաբագիտության ամբիոնի վարիչ Հայկ Քոչարյանը ներկայացրեց «Ջիբութիի գործոնը գլոբալ նախագծերում» թեման: Քոչարյանը նշեց, որ Բաբ Ալ-Մանդեբ նեղուցը՝ որպես կոմունիկացիոն միջանցք, որը Եվրոպայի և Ասիայի միջև ապրանքաշրջանառության հիմնական հանգույցն է, շարունակելու է պահպանել իր ռազմավարական նշանակությունը՝ բարձրացնելով նեղուցի առափնյա երկրների՝ Ջիբութիի, Էրիթրեայի և Եմենի կարևորությունը ինչպես տարածաշրջանային, այնպես էլ արտատարածաշրջանային խաղացողների համար։ Հաշվի առնելով Ջիբութիի և Էրիթրեայի միջև չլուծված տարածքային խնդիրները և տարածաշրջանային ու արտատարածաշրջանային ուժերի բաշխվածությունը՝ պետք է ակնկալել, որ հերթական «լարումը» լինելու է Բաբ Ալ-Մանդեբի շրջանում՝ արտահայտված Էրիթրեաջիբութիական հակասությունների սրման առերևույթ դրսևորմամբ, հնարավոր է նաև ռազմական բախումներ:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
